Diện tích đất thực tế nhiều khi không trùng khớp, có thể nhỏ hơn diện tích ghi trong sổ đỏ, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người sử dụng đất. Dưới đây là phương án xử lý khi diện tích đất thực tế nhỏ hơn so với sổ đỏ.

Với người được miễn thuế, tiền sử dụng đất thì việc diện tích đất thực tế sai khác so với diện tích ghi trong sổ đỏ sẽ không ảnh hưởng nhiều đến quyền, nghĩa vụ của họ. Tuy nhiên, với những người phải nộp thuế khi sử dụng đất hoặc có nhu cầu tặng cho, chuyển nhượng, thừa kế quyền sử dụng đất thì diện tích đất thực tế và diện tích đất trong sổ đỏ không khớp nhau sẽ ảnh hưởng đến một số quyền, lợi ích, dẫn tới xảy ra tranh chấp.

Diện tích đất thực tế nhỏ hơn diện tích ghi trên sổ đỏ không phải là trường hợp hiếm gặp.

Về vấn đề này, pháp luật đã có quy định cụ thể. Theo Khoản 5 Điều 98 Luật Đất đai 2013: “Trường hợp có sự chênh lệch diện tích giữa số liệu đo đạc thực tế với số liệu ghi trên giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này hoặc Giấy chứng nhận đã cấp mà ranh giới thửa đất đang sử dụng không thay đổi so với ranh giới thửa đất tại thời điểm có giấy tờ về quyền sử dụng đất, không có tranh chấp với những người sử dụng đất liền kề thì khi cấp hoặc cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất diện tích đất được xác định theo số liệu đo đạc thực tế. Người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất đối với phần diện tích chênh lệch nhiều hơn nếu có”.

Như vậy, trong trường hợp diện tích đất thực tế khác với sổ đỏ mà chênh lệch đó không làm thay đổi ranh giới thửa đất thì được công nhận theo diện tích thực tế, đồng thời người sử dụng sẽ không phải nộp tiền sử dụng đất với phần diện tích chênh lệch nhiều hơn.

Cũng theo Khoản 5 Điều 98 Luật Đất đai 2013: “Trường hợp đo đạc lại mà ranh giới thửa đất có thay đổi so với ranh giới thửa đất tại thời điểm có giấy tờ về quyền sử dụng đất và diện tích đất đo đạc thực tế nhiều hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất thì phần diện tích chênh lệch nhiều hơn (nếu có) được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định tại Điều 99 của Luật này”. Tức là, diện tích đất thực tế lớn hơn diện tích trên sổ đỏ thì sẽ được xem xét cấp lại sổ đỏ với phần diện tích tăng thêm.

Trường hợp diện tích đất thực tế nhỏ hơn diện tích ghi trên sổ đỏ do sai sót của cán bộ địa chính thì người sử dụng đất có thể làm thủ tục đính chính với cơ quan chức năng có thẩm quyền. Nếu diện tích đất trên thực tế nhỏ hơn diện tích trên sổ đỏ do sự lấn chiếm của các hộ liền kề thì người sử dụng đất có quyền gửi đơn khiếu nại đến UBND cấp xã nơi có đất để được hoà giải. Nếu hoà giải không thành, có thể gửi đơn khiếu nại đến Toà án nhân dân để được giải quyết.

Thủ tục cấp đổi sổ đỏ trong trường hợp diện tích thực tế không khớp với sổ đỏ

Người dân có quyền đề nghị cấp đổi Giấy chứng nhận khi phát hiện diện tích thực tế khác với sổ đỏ. Cụ thể, Điểm C Khoản 1 Điều 76 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định, thủ tục cấp đổi Giấy chứng nhận khi đo đạc xác định lại diện tích như hướng dẫn dưới đây.

Thành phần hồ sơ

- Đơn đề nghị cấp đổi Giấy chứng nhận theo Mẫu số 10/ĐK;

- Bản gốc Giấy chứng nhận đã cấp.

Nộp hồ sơ

- Người dân nộp hồ sơ tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện hoặc với nơi đã tổ chức Bộ phận một cửa thì nộp tại Bộ phận một cửa.

Với nơi chưa tổ chức Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Bộ phận một cửa thì người dân nộp hồ sơ cấp đổi Giấy chứng nhận tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp huyện. Bên cạnh đó, cá nhân, hộ gia đình cũng có thể nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nơi có đất nếu có nhu cầu.

Tiếp nhận hồ sơ

Cơ quan tiếp nhận hồ sơ có trách nhiệm ghi đầy đủ thông tin vào sổ tiếp nhận và trao Phiếu tiếp nhận cho người nộp hồ sơ, trong đó ghi ngày trả kết quả. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ, trong thời hạn 03 ngày chưa hợp lệ, cơ quan tiếp nhận, xử lý hồ sơ phải thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định.

Trả kết quả

Theo quy định, thời hạn trả kết quả không quá 07 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn thì thời hạn trả kết quả không quá 17 ngày, không tính ngày nghỉ, ngày lễ.

Lưu ý: Thời gian trên không tính thời gian tiếp nhận hồ sơ tại xã, thời gian người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính, thời gian trưng cầu giám định, thời gian xem xét xử lý trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật.

Lệ phí thực hiện

Lệ phí cấp đổi Giấy chứng nhận do Hội dụng nhân dân các tỉnh, thành quy định nên sẽ khác nhau. Thông thường, các tỉnh đều thu dưới 100.000 đồng.